De euonymus fortunei is een prachtige, alsook veelzijdige plant voor in de tuin. De plant vindt zijn oorsprong in oost-azië. De plant telt in totaal meer dan 70 cultivars, waarvan de meeste echter niet meer geteeld worden. Afhankelijk van de cultivar die je kiest kan de plant dienen als solitaire plant, bodembedekker, en als haag. Er zijn zelfs enkele cultivars die als klimplant kunnen worden gebruikt. Het is een groenblijvend soort van de kardinaalsmuts en telt vele cultivars in verschillende groottes en verschillende kleuren blad. Tevens is de plant zeer onderhoudsvriendelijk en kan elke cultivar in de zon en half-schaduw worden geplaatst. Er zijn zelfs enkele cultivars die het ook goed doen in de schaduw. Een multifunctionele plant die in elke tuin goed tot zijn recht kan komen!
Euonymus fortunei cultivars
De euonymus fortunei telt in totaal meer dan 70 verschillende cultivars. Dit geeft echter een vertekend beeld; de meeste van deze cultivars worden of niet meer gekweekt, of op hele kleine schaal gekweekt. Hoewel de cultivars verschillend van elkaar zijn, wordt er onderscheid gemaakt tussen cultivars drie verschillende kleuren blad; groen, zilverbont en goudbont. Hieronder worden de vijf populairste cultivars van de plant in het kort toegelicht.
Euonymus fortunei ‘Minimus’ (groen blad)
De euonymus fortunei ‘Minimus’ is een dwergvariant van de kardinaalsmuts. De plant wordt dan ook zeer klein; maximaal 25 centimeter hoog. De plant heeft het gehele jaar door groene bladeren aan de plant zitten en heeft een brede, bossige groei. Hoewel er tussen juni en juli kleine witte bloemen aan de plant komen, vallen deze nauwelijks op. Het meest opvallende aan de plant is het kleine, groenblijvende blad. Je kunt de kardinaalsmuts ‘Minimus’ als solitaire plant, bodembedekker, klimplant of kleine haag gebruiken. Ook in pot doet de plant het zeer goed. De euonymus minimus kan zowel in de zon, half-schaduw als schaduw geplaatst worden.
Euonymus fortunei ‘Dart’s Blanket’ (groen blad)
De euonymus fortunei ‘Dart’s Blanket’ wordt ongeveer 50 centimeter hoog en is een veelgebruikte keuze voor een kleine haag. De plant heeft een ovaalvormig, glanzend groen blad in de lente en het voorjaar. Het leuke aan het blad is dat het vanaf de herfst eerst brons gaat kleuren, om vervolgens een rode kleur te krijgen. Ook de euonymus ‘dart’s blanket’ is een kruipend soort, waardoor die ook uitstekend kan dienen als bodembedekker. Hoewel de darts blanket ook als klimplant kan dienen, leent die zich hier minder goed voor dan andere cultivars.
Euonymus fortunei ‘Harlequin’ (witbont blad)
De euonymus fortunei ‘Harlequin’ is een zeer opvallende plant gedurende het jaar. Wanneer het blad in het voorjaar en de zomer uitloopt kleurt het spierwit, om vervolgens tijdens de herfst te verkleuren naar een witbont blad. De plant wordt circa 50 tot 60 centimeter hoog. Het is wel een trage groeier; de plant groeit jaarlijks maar zo’n 8 centimeter. Voordeel van de plant is dat die een minder bossige groei heeft dan de dart’s blanket en de minimus, waardoor die in principe niet gesnoeid hoeft te worden. Alleen om de vorm van de plant intact te houden kun je in de zomer lange scheuten terugknippen wanneer deze volwassen is. De euonymus ‘Harlequin’ kan als haag, bodembedekker, vakbeplanting of in pot worden gebruikt.
Euonymus fortunei ‘Emerald Gaiety’ (zilverbont blad)
De euonymus fortunei ‘Emerald Gaiety’ is de cultivar die het grootst wordt. De plant wordt circa 80 centimeter hoog en kan als klimplant zelfs een hoogte van 180 centimeter bereiken. Het blad van de plant brengt de mooiste sierwaarde met zich mee; de randen van het blad worden lichtgrijs tot wit terwijl de rest van het blad groen blijft. Ook deze cultivar is multifunctioneel te gebruiken. De plant kan ingezet worden als vakbeplanting, bodembedekker, haag, klimplant of in pot. De euonymus emerald gaiety kan zowel in schaduw, half-schaduw als zon worden geplaatst.
Euonymus fortunei ‘Emerald ‘n Gold’(goudbont blad)
De euonymus fortunei ‘Emerald ‘n Gold’ onderscheidt zich wegens zijn prachtige, goudbonte blad. Net als de darts blanket verkleuren de bladeren ten tijde van de herfst naar een rode kleur. De plant wordt ongeveer 40 tot 60 centimeter en groeit vrij breed; zo’n 90 tot 120 centimeter breed. De plant kan net als de rest breed ingezet worden; als klimplant, bodembedekker, haag of in pot. De plant kan zowel in schaduw, half-schaduw als zon worden gezet. Het is echter aan te raden om de emerald ‘n gold in de zon te zetten om de bladeren mooier te laten verkleuren.
Euonymus fortunei op stam
Misschien wel de mooiste versie van de plant; de euonymus fortunei op stam. De plant heeft dezelfde groei als de struik variant, met het verschil dat deze speciaal op stam is gekweekt. Hierdoor komt het als een klein, mooi boompje uit te zien. Dit terwijl het qua blad, bloei en vrucht dezelfde eigenschappen heeft als de normale euonymus fortunei. Een groot voordeel aan de plant op stam is dat die gemakkelijk in pot kan blijven staan, waardoor je de plant overal kan neerzetten. Balkon en terras zijn hierbij niet uitgezonderd.
Euonymus fortunei planten
De euonymus fortunei is een zeer onderhoudsvriendelijke plant. De plant is zowel winterhard als wintergroen en alle cultivars kunnen in de schaduw, half-schaduw en zon worden geplaatst. Voor sommige cultivars, zoals de emerald ‘n gold, is het echter wel verstandig om de plant in volle zon te zetten. Dit omdat de bladeren dan mooier verkleuren door de zon. De grondsoort van de plant maakt in principe niet veel uit, doordat deze op bijna alle soorten grond goed groeit. Voor een optimaal resultaat is het echter aan te raden de plant op een niet te droge, humusrijke grond te plaatsen. Indien je de euonymus fortunei als haag wilt aanplanten dien je ongeveer 20 tot 30 centimeter afstand per plant aan te houden. Als vakbeplanting kan je een plantafstand van 40 tot 50 centimeter per plant aanhouden.
Euonymus fortunei aanplanten
De kardinaalsmuts fortunei wordt in principe altijd in pot geleverd. Dit zorgt ervoor dat je de plant het gehele jaar door aan kan planten, behalve wanneer het vriest. Let er bij het aanplanten goed op dat de plant zeker de eerste twee jaar genoeg water krijgt. Na twee jaar zijn de wortels diep genoeg geschoten waardoor de plant in principe alleen in de warme of droge periodes water nodig heeft. Tuinhandschoenen zijn tevens aan te raden bij het aanplanten.
Tuinhandschoenen aangetrokken? Graaf een gat dat net zo hoog is en tweemaal zo breed is als de kluit. Zorg dat de omringende grond lekker los zit, zodat de plant gemakkelijk wortels kan schieten. Voeg wat bemeste tuinaarde toe aan de grond en dompel de wortels van de plant onder in een emmer water. Zet de plant vervolgens in het uitgegraven gat. Zorg ervoor dat de kluit niet boven de grond uitkomt. Stamp de aarde aan en zorg er vervolgens voor dat je de plant van voldoende water voorziet.
Bloeitijd euonymus fortunei
Hoewel de bloei van de kardinaalshoed fortunei zeer onopvallend is, beschikt deze wel over een bloei. Tijdens de bloei komen er onopvallende, kleine witte bloemen aan de plant. Hoewel de bloei van de plant zelf vrij onopvallend is, kunnen er na de bloei opvallende, zeer mooie vruchten aan de struik groeien in de vorm van een kardinaalsmuts. Dit is dan ook waar de plant zijn naam kardinaalshoed aan te danken heeft. Hoewel vaak wordt gedacht dat deze vruchten de bloei van de plant zijn, ontstaan deze dus pas na de echte bloei van de plant. Bij sommige cultivars, zoals de euonymus dart’s blanket, kan het blad rood gaan kleuren tijdens de herfst.
Euonymus fortunei verzorging
De euonymus fortunei vergt niet veel onderhoud. De eerste twee jaar dien je de plant van extra water te voorzien, doordat de wortels nog niet diep genoeg geschoten zijn om voldoende water uit de grond te trekken. Na de eerste twee jaar zijn de wortels diep genoeg geschoten, waardoor die alleen nog extra water nodig heeft in warme of droge periodes. Verder is het aan te raden de plant eenmaal per jaar (licht) te snoeien en eenmaal per jaar te bemesten.
Euonymus fortunei snoeien
Je kunt de euonymus fortunei eenmaal per jaar snoeien. De snoei kan het beste tussen mei en augustus plaatsvinden. De kardinaalsmuts fortunei is een langzame groeier, waardoor er niet te veel van de plant gesnoeid mag worden. Wanneer je de plant te ver terug snoeit kan die zich moeizaam herstellen. Het belangrijkste is om dode takken weg te knippen, verkeerd geplaatste takken weg te nemen en beschadigde of afgeknapte takken tot een zijtak terug te snoeien. Je kunt de plant gemakkelijk snoeien met een snoei-of heggenschaar. Stappenplan voor het snoeien van euonymus fortunei:
- Zoek oude, dode takken of te lange takken bij de plant uit
- Snoei takken met dood hout helemaal terug tot aan de stam. Hier zullen vervolgens weer nieuwe, jonge takken gaan groeien
- Snoei beschadigde of afgebroken takken terug. Deze takken kan je terugsnoeien tot de eerstvolgende zijtak (indien die aanwezig is)
- Bekijk of je de vorm van de plant mooi vindt. Knip waar nodig te lange takken terug met een heggenschaar
- Voeg organische meststoffen aan de plant toe om de groei en het herstel te bevorderen
- Geniet van de vorm van de plant
Euonymus fortunei bemesten
Voor een optimaal resultaat kan je de kardinaalsmuts fortunei het best eenmaal per jaar bemesten. Dit kan je het beste direct na de snoei doen, tussen mei en augustus. Door de plant te bemesten herstelt die zich sneller na de snoei en maakt die sneller nieuw blad en nieuwe takken aan. Zorg er wel voor dat je de bemesting goed mengt met de grond zodat de voedingsstoffen goed worden verdeeld rondom de plant.
Is de euonymus fortunei winterhard en wintergroen?
De euonymus fortunei is zeer goed winterhard en kan temperaturen van -20 tot -30 °C, afhankelijk van de cultivar. Je hoeft je tijdens de winter dus geen enkele zorgen te maken tijdens de winter. De plant is naast winterhard ook nog eens wintergroen, wat ervoor zorgt dat deze zijn decoratieve waarde tijdens de winter behoudt.
Is de euonymus fortunei giftig?
De euonymus fortunei is een giftige plant. Wanneer je aan de slag gaat met de plant is het verstandig altijd met tuinhandschoenen te werken. Alle delen van de plant zijn giftig bij inname door de mens, maar de vruchten zijn het meest giftige onderdeel van de plant. Het consumeren van de vrucht van de plant kan sufheid, braken en buikkrampen veroorzaken. Vogels als lijsters, mezen en roodborstjes zijn daarentegen dol op de vruchten. Zorg nadat je aan de slag gegaan bent met de plant dat je de tuinhandschoenen goed reinigt en was voor de zekerheid je eigen handen ook nog eens extra. Dat gezegd hebbende; zolang je de plant niet consumeert is euonymus fortunei ondanks zijn giftigheid een prachtige toevoeging aan de tuin.
Euonymus fortunei combineren
Hoewel de kardinaalshoed fortunei prima als solitaire struik kan dienen, kan je er ook zeer leuk mee combineren. De planten kunnen uiteraard als haag worden geplaatst, maar kunnen ook zeer leuk combineren als vakbeplanting. Enkele planten waar je de plant zeer leuk mee kunt combineren zijn:
- Witte kornoelje (cornus alba ‘sibirica’)
- Bieslelie (sisyrinchium striatum)
- Gewoon sneeuwklokje (galanthus nivalis)
- Winterheide (erica carnea)
- Geraniums
- Japans berggras (hakonechloa macra)
Euonymus fortunei vermeerderen
Er zijn meerder manieren om de euonymus fortunei te vermeerderen. Allereerst kan je dit doen door de pit die in het velletje (de kardinaalsmuts) te zaaien. Een andere manier is om de plant af te leggen. De makkelijkste en meest succesvolle manier om de plant te vermeerderen is echter door de plant te stekken. Je kunt dit het best in de maanden juni, juli en augustus doen omdat ze in deze maanden sneller wortel schieten. Volg onderstaand stappenplan om de plant te stekken:
- Vul een pot met stekgrond
- Knip tussen juni en augustus een tak af van ongeveer 15 centimeter. Zorg ervoor dat het een stevige tak is en geen jonge twijg
- Haal van de onderste 10 centimeter de bladeren eraf en plaats de stek in de pot
- Doe een plastic zak om de pot heen en sluit deze af
- Geef de stek drie keer per week een klein beetje water
- De plant zal na ongeveer 1 tot 2 maanden wortels schieten. Wanneer er wortels zijn geschoten kan je de plant in de tuin (niet wanneer het vriest) of in een grotere pot plaatsen. Je kunt controleren of er wortels zijn geschoten door heel zachtjes aan de stek te trekken. Wanneer de plant weerstand biedt zijn er wortels geschoten
- Plaats de pot of plant in de tuin. Zorg ervoor dat de plant voldoende water krijgt
- Geniet van je nieuwe euonymus fortunei!