De wilde kardinaalsmuts, ook wel bekend onder zijn latijnse naam euonymus europaeus, is een inheemse plant die binnen de Benelux in het wild voorkomt. Je kan de plant binnen Nederland veelal terugvinden langs riviergebieden of in de duinen. In de tuin staat die echter ook schitterend. Hoewel de plant in sommige klimaten tot wel zes meter hoog kan worden, wordt die, als die volwassen is, binnen het klimaat binnen de Benelux meestal drie meter breed en drie meter hoog. De euonymus europaeus heeft een groene bast, met groene twijgen en bladeren. Het blad verkleurt ten tijde van de herfst naar een oranje rode kleur. Opvallend is dat de twijgen bijna altijd recht tegenover elkaar staan binnen een hoek van 90 graden, wat zeer leuk tegenover elkaar afsteekt. Het meest opvallende kenmerk aan de wilde kardinaalsmuts is echter zijn rode vrucht. De vruchten zitten in oranje rode doosjes wat zeer leuk afsteekt tegenover het blad. Wanneer de vrucht openspringt lijkt het net op het hoedje van een kardinaal, waar de plant zijn naam kardinaalsmuts aan dankt. Hoewel vogels dol zijn op de vrucht, is deze giftig bij inname door mensen.
Vormen wilde kardinaalsmuts
De wilde kardinaalsmuts komt in verschillende vormen en groottes. Hoewel ze wel op dezelfde manier verzorgd moeten worden, zien ze er niet iets anders uit. Zo heb je de normale euonymus europaeus, die ongeveer 300 centimeter hoog en breed kan worden en uitstekend als solitaire struik kan dienen. Een andere bekende cultivar van de plant is de euonymus europaeus ‘red cascade’, die met een hoogte en breedte van 200 tot 250 centimeter net wat kleiner wordt. Doordat die net wat kleiner is, kan die bijvoorbeeld gemakkelijker in kleinere tuinen worden ingezet en kan er wat makkelijker mee worden gecombineerd. De wilde kardinaalsmuts kan daarnaast als haag worden aangeplant. Hieronder wordt elke vorm van de plant in het kort toegelicht.
Normale wilde kardinaalsmuts (euonymus europaeus)
De normale versie van de wilde kardinaalsmuts wordt veelal als solitaire struik in de tuin gebruikt. Dit wegens zijn grootte: de plant wordt bij een volwassen grootte gemiddeld 300 centimeter hoog en breed. Je ziet de plant veel terugkomen in landschappelijke tuinen waar meer ruimte is en waar de natuur vaak wat meer zijn gang kan gaan. De plant kan echter ook uitstekend in worden gezet in een wat kleinere tuin. Hoewel de plant in een border kan worden geplaatst, moet je er goed op letten dat andere planten niet te dicht op de euonymus europaeus worden gezet. De plant heeft wegens zijn grootte namelijk veel water en voeding nodig, waardoor die veel van de bodem wegtrekt.
Euonymus europaeus ‘red cascade’
De europaeus ‘red cascade’ is een iets kleinere versie van de normale versie van de plant. De plant wordt 200 tot 250 centimeter hoog en breed, waardoor die iets gemakkelijker in kleinere tuinen kan worden geplaatst. Hoewel de plant veel op de euonymus europaeus lijkt, zitten er naast de grootte wel een aantal kleine verschillen tussen de planten. Zo zijn de vruchten van de plant fel rood, in tegenstelling tot de oranjerode vruchten van de normale versie. Ook hangen de takken van de plant wat meer. Voordeel is dat je wat gemakkelijker met de plant kan combineren, doordat die wat kleiner is.
Wilde kardinaalsmuts als haag
De wilde kardinaalsmuts is zeer geschikt om een middelhoge tot hoge haag mee te maken. Je kan er uitstekend een landschappelijke haag mee maken, maar de plant kan ook zeer goed gebruikt worden voor houtwallen. Voordeel van de plant als haag is dat deze kleurrijk, zeer compact, het hele jaar door mooi is, je de plant niet vaak hoeft te snoeien (in tegenstelling tot veel andere haagplanten), de plant voedzaam is en de plant goed winterhard is. Het enige nadeel van de euonymus europaeus als haag is dat het een bladverliezend soort is, waardoor je in de winter door de haag heen kan kijken. Wanneer je een haag wilt maken met de plant dien je ongeveer drie euonymus europaeus per meter te planten.
Wilde kardinaalsmuts planten
De wilde kardinaalsmuts is een onderhoudsvriendelijke plant die niet veel nodig heeft. De plant kan zowel in de half-schaduw als volle zon worden geplaatst. Wanneer de plant in de volle zon wordt geplaatst verkleurt het blad echter mooier rood tijdens de herfst. De beste grondsoort voor de euonymus europaeus is een zanderige grond, maar in principe doet de plant het op vrijwel elke goede tuingrond goed. De plant kan eenmaal per jaar gesnoeid worden om verhouting van de takken te voorkomen en de takken mooi in vorm te houden. Let er bij het aanplanten goed op dat de plant voldoende ruimte heeft om te groeien, daar de euonymus europaeus 300 centimeter en de euonymus europaeus ‘red cascade’ 200 tot 250 centimeter hoog en breed wordt.
Euonymus europaeus aanplanten
Je kan de wilde kardinaalsmuts zowel in pot als uit volle grond kopen. De makkelijkste en meest toegankelijke manier is echter om de plant in pot te kopen. Wanneer je de euonymus europaeus in pot koop kan je de plant het gehele jaar aanplanten, behalve wanneer het vriest. Wanneer de plant in volle grond is gekweekt kan je deze het beste tussen maart en april of september en oktober aanplanten. Dit zijn de periodes waarin de plant de meeste aandacht kan leggen op het aanmaken van wortels. Het is belangrijk te weten dat de plant de eerste twee jaar regelmatig water moet krijgen. Na twee jaar zijn de wortels diep genoeg geschoten waardoor ze zelf genoeg water op kunnen nemen. Na twee jaar dien je ze alleen nog water te geven in warme en droge periodes. Doordat de plant giftig is wordt het aangeraden tuinhandschoenen te gebruiken bij het aanplanten.
Tuinhandschoenen aangetrokken? Graaf een gat dat net zo hoog is en tweemaal zo breed is als de kluit. Voeg wat bemeste tuinaarde toe aan de grond en dompel de wortels van de plant onder in een emmer water. Zet de plant vervolgens in het uitgegraven gat. Zorg ervoor dat de kluit gelijk is aan het grondniveau. De kluit mag in ieder geval niet boven de grond uitkomen, wel iets eronder. Stamp de aarde aan en zorg er vervolgens voor dat je de plant van voldoende water voorziet.
Bloeitijd euonymus europaeus
Hoewel vaak gedacht wordt dat de vruchten van de plant de bloei zijn, krijgt de plant tussen eind april en mei ook nog groene en witte bloemen. De bloei van de plant is echter zeer onopvallend en verdwijnen achter het blad, waardoor die vaak niet eens wordt opgemerkt. Na de bloei zullen de prachtige vruchten aan de plant verschijnen. Vervolgens beginnen de bladeren van de plant rond juli/september rood te kleuren.
Wilde kardinaalsmuts verzorging
Eenmaal op de juiste standplaats vergt de wilde kardinaalsmuts niet veel verzorging meer. De eerste twee jaar moet de plant van extra water worden voorzien, doordat de wortels vaak nog niet diep genoeg zijn geschoten. Na de eerste twee jaar hoef je de plant alleen nog water te geven in droge of hele warme periodes. Om verhouting van de takken te voorkomen en de vorm mooi houden kan je de plant eenmaal per jaar snoeien. Direct na de snoei is het verstandig de plant te bemesten zodat deze er weer goed bovenop komt.
Wilde kardinaalsmuts snoeien
De wilde kardinaalshoed groeit zo’n 20 tot 40 centimeter per jaar, waardoor eenmaal snoeien per jaar meer dan voldoende is. Je kunt de takken snoeien met een snoeischaar, maar ook een takkenschaar is mogelijk. De beste periode om te snoeien is aan het begin van de lente, eind maart. Je snoeit de plant als volgt:
- Zoek oude, dode takken of te lange takken bij de plant uit
- Snoei takken met dood hout helemaal terug tot aan de stam. Hier zullen vervolgens weer nieuwe, jonge takken gaan groeien
- Snoei beschadigde of afgebroken takken aan het begin van de lente met een een snoeischaar of takkenschaar terug tot de eerste zijtak.
- Bekijk of je de vorm van de plant mooi vindt. Knip waar nodig nog wat bij
- Voeg organische meststoffen aan de plant toe om de groei en het herstel te bevorderen
Wilde kardinaalsmuts bemesten
Om het herstel na de snoei te bevorderen kan je de wilde kardinaalsmuts het beste eenmaal per jaar bemesten met organische meststoffen. Hoewel het niet noodzakelijk is, herstelt de plant zich sneller en beter van de snoei. Je kan de plant het beste direct na de snoei bemesten, eind maart dus. Zorg dat je de bemesting goed mengt met de grond zodat de voedingsstoffen goed worden verdeeld rondom de plant.
Is euonymus europaeus winterhard en wintergroen?
De wilde kardinaalsmuts heeft zich niet voor niets kunnen vestigen binnen het klimaat van de Benelux. De plant is zeer winterhard en kan temperaturen tot -30°C aan. Tijdens de winter hoef je jezelf dus geen enkele zorgen te maken over de plant. Hoewel de plant zeer winterhard is, is deze niet wintergroen. Er zijn soorten zoals de euonymus fortunei of de euonymus japonicus die wintergroen zijn, maar de euonymus europaeus valt hier helaas niet onder. De plant begint vanaf de winter zijn bladeren te verliezen. Hier hoef je echter niet over te treuren; ook zonder bladeren ziet deze er nog prachtig uit wegens zijn kurklijsten om de takken.
Is wilde kardinaalsmuts giftig?
De wilde kardinaalsmuts is een giftige plant. Wanneer je aan de slag gaat met de plant kan je het best altijd met tuinhandschoenen te werken. Alle delen van de plant zijn giftig bij inname door de mens, maar de vruchten zijn het meest giftige onderdeel van de plant. Het consumeren van de vrucht van de plant kan sufheid, braken en buikkrampen veroorzaken. Vogels als lijsters, mezen en roodborstjes zijn daarentegen dol op de vruchten. Zorg nadat je aan de slag gegaan bent met de plant dat je de tuinhandschoenen goed reinigt en was voor de zekerheid je eigen handen ook nog eens extra. Dat gezegd hebbende; zolang je de plant niet consumeert is er niks aan de hand met de plant.
Wilde kardinaalsmuts combineren
Hoewel de wilde kardinaalsmuts uitstekend als solitaire struik kan dienen, kan je er ook zeer leuk mee combineren. Je kunt de planten natuurlijk met elkaar combineren als haag, maar je kunt ze ook combineren met andere planten. Vooral de euonymus europaeus ‘red cascade’ laat zich goed combineren, doordat deze wat kleiner is. Enkele planten waar je de plant mee kunt combineren zijn:
- Skimmia
- Asters
- Perzisch ijzerhout
- Lampenpoetsersgras
Wilde kardinaalsmuts stekken
De makkelijkste manier om de wilde kardinaalsmuts te vermeerderen is door de plant te stekken. Dit kan je het beste doen in de maanden juni, juli of augustus. Je stekt de plant als volgt:
- Vul een pot met stekgrond
- Knip tussen juni en augustus een tak af van ongeveer 15 centimeter. Zorg ervoor dat het een stevige tak is en geen jonge twijg
- Haal van de onderste 10 centimeter de bladeren af
- Zet de plant in een kleine kweekkas of doe een plastic zak om de pot heen en sluit deze af
- Geef de stek drie keer per week een klein beetje water
- Wanneer er wortels zijn geschoten kan je de plant in de tuin of in een grotere pot plaatsen (niet wanneer het vriest). Je kunt controleren of er wortels zijn geschoten door heel zachtjes aan de stek te trekken. Wanneer de plant weerstand biedt zijn er wortels geschoten
- Plaats de pot of plant in de tuin en geniet van de plant