Lavendel, een van Nederlands meest geliefde planten. Lavendel vergt weinig onderhoud, ziet er kleurrijk uit en ruikt ook nog eens heerlijk. Helaas wordt de lavendel in veel tuinen vaak al binnen vijf jaar vervangen omdat ze kaal en houterig worden. Waarom? Vaak omdat ze niet (goed) gesnoeid worden. Daarom hierbij een volledige uitleg over wanneer & hoe je lavendel het best kan snoeien.
Wanneer lavendel snoeien?
Lavendel moet tweemaal per jaar gesnoeid te worden. De eerste snoei, de hoofdsnoei, vindt eind maart/begin april plaats. De tweede snoei vindt na de bloei plaats, meestal tussen augustus en september. Let op: bij net aangeplante lavendel is het verstandig om de lavendel twee of drie keer extra te toppen tijdens de lente. De jonge lavendel zal het eerste seizoen later en minder goed tot bloei komen, maar dit zorgt er wel voor dat de lavendel langer meegaat.
Hoofdsnoei – Lavendel snoeien in voorjaar
De hoofdsnoei vindt eind maart/begin april plaats ten tijde van het voorjaar. Dit is tevens de belangrijkste snoei om de plant gezond te houden. Er beginnen ten tijde van deze snoei al wat kleine jonge scheutjes te ontstaan. Knip met een snoeischaar of heggenschaar de plant tot ongeveer 10-14 centimeter boven de grond terug, waarbij je boven de jonge scheuten blijft. Let er hierbij goed op dat je niet te ver in het hout snijdt en dat je de plant niet kaal snoeit. Zorg er altijd voor dat je groene blaadjes aan het eind van de tak overhoudt, zodat de plant weer uit kan gaan lopen en kan gaan groeien. Indien je te ver in het hout snijdt en geen jonge blaadjes meer overhoudt, neemt de groeikracht van de lavendel af en is het nog maar de vraag of de lavendel goed uitloopt.
Vormsnoei – Lavendel snoeien in najaar
De tweede snoei van lavendel, de vormsnoei, vindt plaats na de bloei. Dit is meestal in september, maar kan ook al in augustus zijn. De naam doet het al vermoeden; deze snoei is vooral belangrijk om de plant mooi in vorm te houden. Hierbij knip je de uitgebloeide bloemen af en neemt daarbij een klein groen bovenstukje mee. Het resultaat hiervan is dat de lavendel voor de winter begint nieuwe topjes aanmaakt, waardoor die er tijdens de winter fris en groen uitziet. Ook beschermt de plant zich hierdoor beter tegen de kou en blijft hij goed in vorm voor de volgende bloei. Dat oogt een stuk leuker tijdens de koude dagen!
Oude, verhoute lavendel snoeien
Wanneer je lavendel niet (goed) snoeit, gaat die verhouten. Indien de lavendel verhout komen er steeds minder bloemscheuten aan de takken, waardoor de lavendel maar een kaal bosje van houten takken wordt. Mocht dit gebeuren heb je nog een kleine kans om je lavendel te redden. In dit geval moet je kijken of in het hart van de plant nog nieuwe, jonge scheuten zijn ontstaan. Als er nog jonge scheuten in het hart van de plant zitten snoei je de houten takken rigoureus terug, zodat de jonge scheuten genoeg zonlicht krijgen om te gaan groeien. Helaas gaat dit niet altijd goed en is de kans aanwezig dat de plant dood gaat. In dat geval moet je weer nieuwe lavendel planten nemen.
Jonge lavendel toppen
Wanneer je lavendel pas aangeplant hebt, is het verstandig om hem in het voorjaar (maart/april/mei) twee of drie keer te toppen. Met een snoeischaar haal je het topje van de lavendel af wanneer het topje zich begint te vormen. Dit zorgt ervoor dat de lavendel meer nieuwe, jonge scheuten aan gaat maken. De lavendel zal hierdoor in het eerste jaar later bloeien, maar het zorgt er wel voor dat de plant langer mee gaat uiteindelijk. Dit omdat je extra scheuten aanmaakt voor de plant waardoor de plant minder snel gaat verhouten.
Oude lavendel toppen
Ook bij oudere lavendel is het handig ze te toppen. Deze hoeft echter maar een keer per jaar getopt te worden. Dit dient te gebeuren na de hoofdsnoei, meestal rond eind april/begin mei wanneer je de nieuwe scheuten ziet komen. Knip met een snoeischaar het topje van de lavendel af en je zult zien dat ook oude lavendel weer nieuwe, jonge scheuten aan gaat maken.
Welk snoeigereedschap voor lavendel
Lavendel kan met zowel een snoei-als heggenschaar gesnoeid worden. Zeker wanneer je de plant een flinke snoeibeurt wilt geven is een heggenschaar het beste snoeigereedschap voor lavendel. Zorg ervoor dat het snoeigereedschap scherp is. Dit heeft twee voordelen: je komt gemakkelijker door de takken heen en maakt een mooiere snijwond aan de tak. Na het snoeien kan je de snoei-of heggenschaar het beste schoonmaken met een droge (ruwe) doek. Daarnaast is het altijd verstandig om met tuinhandschoenen te werken tijdens het snoeien, zodat je handen goed beschermd zijn.
Benieuwd hoe je een heggenschaar moet gebruiken? Bekijk hier alle heggenschaar handleidingen:
https://www.pdfhandleiding.nl/heggenscharen/
Lavendel oogsten & drogen
Lavendel is vaak niet in een keer uitgebloeid. Nu kun je lavendel rustig in je tuin laten uitbloeien, maar je kunt er ook voor kiezen om de lavendel iets eerder te oogsten. In dit geval heb je iets minder lang plezier van de lavendel in je tuin, maar kan je de lavendel wel weer op andere manieren gebruiken. Zo kan je de rijpe bloemen in een potje doen, wat heel leuk binnenshuis staat en lekker ruikt, maar ook kan je er geurzakjes of lavendelolie van maken. Indien je er geurzakjes van wilt maken moet je eerst zorgen dat je de lavendel goed droogt. Lavendel drogen doe je in de volgende stappen:
- Oogst de lavendel op een zonnige, droge dag. Als je dit doet tijdens een dag dat het regent, zullen ze bruin gaan kleuren
- Snoei de lavendel met steel eraf
- Vorm bosjes van de lavendel en bindt ze met een elastiekje of touwtje aan elkaar vast
- Hang de bosjes twee weken ondersteboven in een droge, donkere kamer met voldoende luchtcirculatie
- Laat de lavendel twee tot vier weken drogen en je lavendel is klaar voor gebruik
Op zoek naar meer informatie over lavendel? Lees hier alles over lavendel planten & verzorgen of hier hoe je zelf lavendel kunt stekken.